Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscem zagrożenia poprzez zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru czy innego zjawiska, zapewnienie sił i środków do zwalczania oraz prowadzenia działań ratowniczych.
Centralnym organem administracji rządowej w sprawie ochrony przeciwpożarowej oraz organizacji Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego jest Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, podległy ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Komendanta powołuje spośród oficerów PSP i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Komendant kontroluje działania organów i jednostek organizacyjnych PSP oraz jest przełożonym funkcjonariuszy pełniących służbę w PSP.
Jednostkami organizacyjnymi PSP są: Komenda Główna, Komenda Wojewódzka, Komenda Powiatowa (miejska), w skład której wchodzą Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze, Akademia Pożarnicza, Szkoły Aspirantów PSP, jednostki badawczo-rozwojowe oraz Centralne Muzeum Pożarnictwa.
Zadania i kompetencje PSP na obszarze województwa wykonują:
– wojewoda przy pomocy komendanta wojewódzkiego PSP, jako kierownika straży wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w województwie,
– komendant powiatowy (miejski) PSP.
Komendanta wojewódzkiego powołuje, spośród oficerów PSP, minister właściwy do spraw wewnętrznych na wniosek Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej złożony po uzyskaniu zgody wojewody. Komendanta powiatowego PSP powołuje spośród oficerów PSP komendant wojewódzki, w porozumieniu ze starostą.
Komendanci wykonują swoje zadania przy pomocy komend.
Zadania i organizację ochrony przeciwpożarowej określa ustawa z 24 sierpnia 1991 r. O ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. nr 81, poz. 351 z późn. zm.), zaś organizację i zadania PSP – ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. nr 88, poz. 400 z późn. zm.).
Jednostki ochrony przeciwpożarowej wraz z innymi służbami, inspekcjami, strażami, instytucjami oraz podmiotami, które dobrowolnie w rolex repliki drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych, skupione są w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. System ten tworzy integralną część organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, obejmującą – w celu ratowania życia, zdrowia, mienia lub środowiska – prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy ma na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska poprzez walkę z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi, ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne i medyczne.